Alles over de bezitsvorm in de Nederlandse taal aan de hand van alledaagse voorbeelden, zoals een haan in de tuin, de pruik van Donald en de opiniepeiling van Maurice. De regels, de uitzonderingen en wanneer je een apostrof gebruikt voor de bezits-s.
Aries haan; bezitsvorm in de praktijk
Vrijwel dagelijks scharrelt er een prachtige haan door onze tuin. Het is een mooi, kleurrijk dier met een parmantig loopje.
Blijkbaar verkiest hij onze tuin boven zijn eigen terrein, want de haan is van onze buurman. Mijn buurman heet Arie, het is dus Aries haan. Die bezits-s achter Arie is bij ons geleidelijk verdwenen.
Als we de haan zien lopen, hebben we het over Arie Haan, met een knipoog naar de voormalig Nederlands voetballer uit het Groningse Finsterwolde.
De officiële regel voor de bezitsvorm
Die bezitsvorm of genitief zorgt in onze spreektaal meestal voor weinig problemen. Bij het schrijven worden we helaas vaak overvallen door twijfels. Moet de -s aan het woord vast, of niet?
Dat komt onder andere doordat in het Engels weer andere spellingsregels voor de bezitsvorm gelden. Dat maakt het verwarrend.
Een kleine opfrisser: de officiële regel is dat je de bezitsvorm maakt door een -s achter het woord of de naam te zetten.
Bijvoorbeeld: de pruik van Donald wordt Donalds pruik.
De uitzonderingen op de regel
Tot zover is het duidelijk, maar de Nederlandse taal kent helaas nogal wat uitzonderingen en regels. Zo ook bij de bezitsvorm.
Als een zelfstandig naamwoord eindigt op een lange klinker (-a, -e, -i, -o, -u) of een -y dan schrijf je apostrof s (‘s).
Bijvoorbeeld: de jurk van Maxima wordt Maxima’s jurk. De vrouw van Harry is Harry’s vrouw. De bloemetjesschoenen van Hugo worden Hugo’s bloemetjesschoenen.
Ook een afgekorte naam krijgt een apostrof voor de s. Een Harry Potter boek van J.K Rowling wordt dan J.K.’s boek.
De sisklank en de bezitsvorm
Als mijn buurman geen Arie maar Hans zou heten zou het Hans’ haan zijn. Want als een woord eindigt op een sisklank dan schrijf je alleen een apostrof.
Dat geldt dus ook voor de opiniepeiling van Maurice, dat is Maurice’ opiniepeiling. Je mag volgens de regels ook een apostrof voor de bezits-s schrijven, als de combinatie zonder de apostrof tot een verkeerde uitspraak zou kunnen leiden.
En wat dan bij een niet hoorbare sisklank?
Stel, je ligt deze zomer op de stranden van Saint-Tropez. Deze plaatsnaam heeft een niet hoorbare sisklank, die slikken we een beetje in bij de uitspraak.
Dan is de officiële spelling: Saint-Tropezs stranden, met de -s eraan vast. Maar je kunt overwegen hier toch te kiezen voor: Saint-Tropez’s stranden.
Arie Bombarie en de bezitsvorm
De voetballer Arie Haan heeft als bijnaam ‘Arie Bombarie’, tijdens zijn carrière als voetballer en trainer gaf hij altijd duidelijk en direct zijn mening. Een eigenschap die blijkbaar regelmatig tot conflicten leidde.
Bombarie komt van het Franse bombarde, wat lawaai en drukte betekent. Onze Arie Haan maakt in de vroege uurtjes ook bombarie, maar de rest van de dag is hij de rust zelve en ’s avonds gaat Arie al vroeg ‘op stok’ op ons tuinhekje.
Hij maakt zich niet te druk en gaat zijn eigen gang. Met het schrijven van de bezitsvorm is het eigenlijk niet anders. Volg zoveel mogelijk de officiële regel door een -s aan het woord vast te schrijven, maar als je vindt dat het de duidelijkheid ten goede komt, voeg je gewoon een apostrof toe.
Daar kraait geen haan naar.